Lê Ninh (1857-1887)

Tháng bảy năm Ất Dậu (1885), vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương, ông liền hưởng ứng và cùng 4 người em trai tham gia. Buổi đầu ông mộ trai làng và một số nghĩa dũng ở Hưng Nguyên, quê vợ lập đại đồn Trung Lễ, mở xưởng rèn đúc vũ khí luyện tập đội ngũ chiến đấu.

Tháng 11–1885, tập hợp với các đạo nghĩa binh khác ở Đức Thọ, Can Lộc, Thạch Hà, ông cầm quân kéo vào hạ thành Hà Tĩnh bắt và giết Bố chánh Lê Đại. Chiến lợi phẩm thu được ông đưa lên sơn phòng Phú Gia – Hương Khê bái yết và nộp lên vua Hàm Nghi, được vua phong chức Bang biện quân vụ, chuẩn cho về làng chuẩn bị giết giặc cứu nước.

Cuối năm 1885, lính Pháp từ Nghệ An cùng bọn tay sai tấn công đại đồn Trung Lễ và phóng hoả đốt làng, Lê Ninh cùng quân bản bộ phải rút về vùng núi giáp giới giữa hai huyện Hương Sơn và Thanh Chương hợp với lực lượng của Phan Đình Phùng.

Năm 1886, thừa lệnh cụ Phan, ông cầm quân đánh đồn Dương Liễu, một địa điểm nằm ở hữu ngạn sông Lam, khống chế việc đi lại giữa các huyện miền núi Hà Tĩnh và đồng bằng Nghệ An và quân của Lê Ninh đã tiêu diệt gọn cứ điểm này. Đó là trận đánh cuối cùng của cuộc đời người tuấn kiệt, cuối năm 1887, ông bị bệnh nặng và mất khi vừa tròn 30 tuổi.

Lê Ninh là chí sĩ yêu nước kiên cường dũng cảm, dù khó khăn gian khổ vẫn không đội trời chung với giặc. Ông mất đi nhưng cuộc khởi nghĩa do ông khởi xướng vẫn tiếp tục và những người con của dòng họ Lê noi gương ông tiếp tục tham gia chiến đấu hoạt động trong các phong trào yêu nước chống Pháp cho đến khi cách mạng Tháng 8 thành công.

                                                                     Theo Hà Tĩnh Online