Tài liệu tham khảo: Hướng dẫn triển khai thí điểm mô hình trường học mới VNEN ở lớp 6 THCS

Năm học 2014-2015, Bộ GD&ĐT đã triển khai thí điểm mô hình trường học mới (VNEN) đối với lớp 6 ở các tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Hòa Bình, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Kon Tum. Dưới đây là văn bản số 4749/BGDĐT-GDTrH ngày 3/9/2014 của Bộ GD&ĐT hướng dẫn triển khai thí điểm chương trình VNEN ở lớp 6 bào gồm: Kế hoạch giáo dục; bố trí giáo viên giảng dạy; kiểm tra đánh giá; quản lí hoạt động giáo dục... Xin giới thiệu để các thầy cô và các em học sinh tham khảo
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 
   
Số: 4749/BGDĐT-GDTrH
V/v Hướng dẫn triển khai thí điểm
mô hình trường học mới Việt Nam đối với lớp 6 năm học 2014 - 2015
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 
   
  -------------------------------------
 Hà Nội, ngày 03 tháng 9 năm 2014
 
                   Kính gửi:      Sở Giáo dục và Đào tạo Lào Cai, Hà Giang,
                                         Hòa Bình, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Kon Tum.
            Thực hiện Kế hoạch số 1367/KH-BGDĐT ngày  01/11/2013 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về việc triển khai thí điểm mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN), Bộ GDĐT hướng dẫn triển khai đối với lớp 6 năm học 2014 – 2015 như sau:
I. Kế hoạch giáo dục
Trên cơ sở đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng và thái độ của chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, các sở/phòng GDĐT giao quyền chủ động cho các trường xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục định hướng phát triển năng lực học sinh với khung thời gian 37 tuần (học kỳ I: 19 tuần, học kỳ II: 18 tuần), đảm bảo thời gian kết thúc năm học thống nhất cả nước, có đủ thời lượng dành cho ôn tập, thí nghiệm, thực hành, tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo và kiểm tra định kỳ. Thời lượng thực hiện chương trình giáo dục cả năm học (được tính bằng 35 tuần) đối với từng môn và hoạt động giáo dục (HĐGD) như sau:
 

TT
Môn học/HĐGD Số tiết trung bình/tuần Tổng số tiết/năm
1 Toán 4 140
2 Ngữ văn 4 140
3 Khoa học tự nhiên (Vật lí, Hóa học, Sinh học) 3 105
4 Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lí) 2 70
5 Giáo dục công dân 1 35
6 Công nghệ và Tin học ứng dụng 2 70
7 Ngoại ngữ 3 105
8 Hoạt động giáo dục (Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục) 4 140
9 Giáo dục tập thể 2 70
10 Tự chọn (Ngoại ngữ 2; Kĩ năng sống; Nghề phổ thông; Hoạt động tập thể, giáo dục địa phương) 3 105
 
Tài liệu Hướng dẫn học các môn học/HĐGD được biên soạn với thời lượng 33 tuần (bao gồm cả ôn tập, kiểm tra). Các trường có thể sử dụng 4 tuần còn lại để giáo viên xây dựng kế hoạch giáo dục học kỳ 1 và cả năm học; tổ chức một số hoạt động đầu năm học gồm: Đón học sinh đầu cấp học; tổ chức lớp học; tổ chức cho học sinh và cha mẹ học sinh hoạt động tìm hiểu về nhà trường, về chương trình giáo dục theo mô hình trường học mới - VNEN; Hướng dẫn tham gia một số hoạt động trong và ngoài nhà trường;... và dự phòng.
Tài liệu Hướng dẫn học các môn học/HĐGD biên soạn theo các chủ đề với thời lượng dành cho mỗi chủ đề có sự khác nhau (có phân phối chương trình của các môn học và hoạt động giáo dục gửi kèm theo). Các tổ/nhóm chuyên môn căn cứ vào thời lượng và kết cấu lôgic của các chủ đề, đề xuất kế hoạch dạy học trong cả năm học để nhà trường xây dựng kế hoạch dạy học/giáo dục và xếp thời khóa biểu cho phù hợp. Thời khóa biểu của các lớp thí điểm cần được bố trí linh hoạt, có thể không xếp cố định số tiết của một môn học/tuần như trong bảng trên.
            II. Tổ chức dạy học và kiểm tra, đánh giá
            1. Tổ chức lớp học
a) Số lượng học sinh/lớp được thực hiện theo quy định tại Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, Ban hành kèm theo Thông tư  số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ GDĐT, tối đa là 45 học sinh/lớp. Tùy theo điều kiện thực tế, khuyến khích các trường giảm sĩ số học sinh/lớp để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức dạy học theo mô hình VNEN.
b) Hội đồng tự quản học sinh của các lớp học được thực hiện theo mô hình VNEN, bao gồm chủ tịch, các phó chủ tịch và các ban do học sinh đề cử, ứng cử và bầu ra. Mỗi lớp được chia thành các nhóm học tập, mỗi nhóm có nhóm trưởng, thư kí... (được thay đổi luân phiên trong năm học) phục vụ cho việc tổ chức hoạt động học theo nhóm theo hướng dẫn trong tài liệu Tổ chức lớp học.
c) Không gian lớp học được bố trí thêm góc học tập, góc thư viện, góc cộng đồng, bảng Nội quy lớp học, góc sinh nhật, hộp thư "điều em muốn nói", hộp thư cá nhân...; bàn ghế được bố trí ngồi theo nhóm để thực hiện các hoạt động học tập theo mô hình VNEN. Khuyến khích các trường bố trí phòng học riêng và tổ chức học 2 buổi/ngày đối với các lớp thí điểm mô hình VNEN. Trong trường hợp không bố trí được phòng học riêng cho mỗi lớp học mà phải sử dụng chung với lớp khác, nhà trường có thể trang bị thêm cho mỗi lớp tủ tường ở vị trí phù hợp để các lớp có thể bố trí và quản lí các dụng cụ học tập của lớp mình.
Việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày (nếu có) cho các lớp thí điểm mô hình VNEN được vận dụng theo hướng dẫn tại Công văn số 7291/BGDĐT-GDTrH ngày 01/11/2010 của Bộ GDĐT một cách phù hợp.
            2. Bố trí giáo viên giảng dạy
Việc phân công giáo viên chủ nhiệm lớp và giáo viên bộ môn về cơ bản được thực hiện theo quy định hiện hành. Trong thời gian trước mắt, việc dạy học các chủ đề thuộc phân môn trong các môn học tích hợp (Vật lí, Hóa học, Sinh học trong môn Khoa học Tự nhiên; Lịch sử, Địa lý trong môn Khoa học Xã hội; Công nghệ, Tin học trong môn Công nghệ và Tin học ứng dụng; Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục trong môn Hoạt động giáo dục) do giáo viên bộ môn hiện nay đảm nhận. Đối với các chủ đề tích hợp, các tổ/nhóm chuyên môn thảo luận, tham mưu để Hiệu trưởng lựa chọn phân công giáo viên thực hiện, nếu có chủ đề chung của các phân môn (ví dụ bài 1, 2, 3, 4 trong môn KHTN) thì phân công giáo viên có điều kiện thuận lợi nhất giảng dạy. Thông qua việc triển khai thí điểm mô hình VNEN và qua sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn, giáo viên giúp nhau tự bồi dưỡng để tiến tới mỗi giáo viên có thể đảm nhận nhiều phân môn trong một môn học.
3. Tổ chức dạy học
a) Hoạt động dạy học trong mô hình trường học mới VNEN được thiết kế theo tài liệu Hướng dẫn học. Mỗi chủ đề được biên soạn theo một cấu trúc thống nhất, bao gồm các hoạt động: Khởi động/Trải nghiệm; Hình thành kiến thức mới; Thực hành; Ứng dụng; Bổ sung/Mở rộng. Như vậy, mỗi chủ đề được thực hiện ở nhiều tiết học, mỗi tiết có thể chỉ thực hiện một hoặc một số hoạt động. Các hoạt động học tập có thể được thực hiện ở trong hoặc ngoài giờ trên lớp.
            b) Ngoài việc tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập ở trên lớp, giáo viên cần chú trọng giao cho học sinh hoạt động học tập ở ngoài lớp học và ở nhà, nhất là "Hoạt động ứng dụng" và "Hoạt động bổ sung" với những yêu cầu cụ thể về sản phẩm phải hoàn thành và được giáo viên đánh giá kết quả học tập. Các hoạt động này có thể được thực hiện thông qua diễn đàn trên mạng tại địa chỉ: http://truonghocao.edu.vn.
            c) Các lớp học theo mô hình VNEN cần được ưu tiên sử dụng các trang thiết bị thí nghiệm, học liệu, thư viện, phòng học bộ môn, phòng học ngoại ngữ... để tổ chức các hoạt động học tập. Căn cứ vào tiến trình dạy học của từng chủ đề cụ thể theo tài liệu Hướng dẫn học của môn học/HĐGD, giáo viên đăng kí sử dụng thiết bị dạy học, học liệu, các phòng thí nghiệm, phòng học bộ môn, phòng học ngoại ngữ..., đồng thời động viên giáo viên, học sinh tự làm đồ dùng dạy học để tổ chức các hoạt động học tương ứng cho học sinh.
Các yêu cầu về đổi mới phương pháp và hình thức dạy học thực hiện theo tinh thần Công văn số 4099/BGDĐT-GDTrH ngày 05/8/2014 Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học 2014-2015.
            4. Kiểm tra, đánh giá
Bộ GDĐT sẽ ban hành sớm văn bản hướng dẫn riêng về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh học thí điểm VNEN.
Trong thời gian chưa có văn bản hướng dẫn về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh học thí điểm VNEN, các giáo viên tạm thời thực hiện việc kiểm tra, đánh giá phù hợp với VNEN theo hướng dẫn của các môn học trong các tài liệu Hướng dẫn giáo viên và các yêu cầu về đổi mới kiểm tra, đánh giá thực hiện theo tinh thần Công văn số 4099/BGDĐT-GDTrH ngày 05/8/214 Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học 2014-2015.
5. Quản lý hoạt động dạy học, giáo dục
            a)  Việc quản lý hoạt động dạy học, giáo dục ở các trường/lớp thí điểm mô hình VNEN cần thực hiện theo hướng bảo đảm quyền tự chủ của nhà trường, tổ/nhóm chuyên môn và giáo viên đi đôi với việc nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý, công tác kiểm tra giám sát và giúp đỡ của cơ quan quản lý giáo dục; theo các quy định hiện hành và kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh của nhà trường.
            b) Các địa phương có trường thí điểm chú trọng các biện pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, thời gian, kinh phí… khuyến khích, tạo động lực cho giáo viên tích cực, chủ động, sáng tạo trong thực hiện kế hoạch, đề xuất điều chỉnh, báo cáo kết quả và kinh nghiệm các hoạt động thí điểm.
            c) Các hoạt động chỉ đạo, thanh tra, kiểm tra của cấp trên đều phải tôn trọng kế hoạch giáo dục đã được phê duyệt của nhà trường. Các cấp quản lý chưa xếp loại giờ dạy, chưa thanh tra hoạt động sư phạm của giáo viên dạy học theo mô hình VNEN nếu giáo viên không có nguyện vọng được xếp loại, được thanh tra.
d) Tập trung đổi mới sinh hoạt của tổ/nhóm chuyên môn thông qua hoạt động nghiên cứu bài học. Tăng cường các hoạt động dự giờ, rút kinh nghiệm (trong đó có việc các giáo viên dạy lớp 6 tham gia dự giờ, trao đổi kinh nghiệm với các giáo viên dạy các lớp theo mô hình mới ở cấp Tiểu học) để điều chỉnh và góp ý điều chỉnh nội dung tài liệu Hướng dẫn học, hoàn thiện từng bước cấu trúc nội dung, phân phối chương trình các môn học, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Nên ghi hình các tiết dạy và các cuộc họp, thảo luận/rút kinh nghiệm để làm tư liệu chia sẻ cho giáo viên tham khảo.
Tổ chức tốt hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường; cử người phụ trách diễn đàn và chỉ đạo các trường tích cực tham gia diễn đàn trên mạng; tăng cường tổ chức các hội thảo, đánh giá tổng kết, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện mô hình VNEN.
đ) Tăng cường các hoạt động trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh thông qua các hình thức tổ chức hội nghị, hội thảo, học tập, giao lưu giữa nhà trường với các cơ sở giáo dục tham gia thí điểm và các cơ sở giáo dục khác.
III. Tổ chức sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn và tham gia diễn đàn trên mạng
            Để theo dõi và hỗ trợ hoạt động chuyên môn trong các trường tham gia thí điểm mô hình VNEN; tạo môi trường chia sẻ, thảo luận, hỗ trợ lẫn nhau giữa các trường thí điểm trên phạm vi toàn quốc; tổ chức các hoạt động học tập của học sinh trên mạng theo mô hình "trường học ảo", Bộ GDĐT tổ chức "Diễn đàn VNEN" tại địa chỉ: http://truonghocao.edu.vn. Mỗi giáo viên, tổ/nhóm chuyên môn và hiệu trưởng nhà trường được cung cấp 01 tài khoản để tham gia diễn đàn với các hoạt động như sau:
            1. Hoạt động của giáo viên
            - Gửi các tài liệu dạy học, học liệu lên diễn đàn. Các tài liệu dạy học này có thể giáo viên được tổ/nhóm chuyên môn phân công chuẩn bị hoặc do giáo viên chủ động đề xuất;
            - Theo dõi và tham khảo các ý kiến phản biện của đồng nghiệp về nội dung các tài liệu dạy học do mình chuẩn bị và gửi lên diễn đàn;
            - Đọc và phản biện các tài liệu dạy học do đồng nghiệp chuẩn bị gửi trên diễn đàn khi được phân công;
            - Tổ chức các hoạt động học tập của học sinh trên diễn đàn;
- Trao đổi kinh nghiệm về tổ chức dạy học theo mô hình trường học mới VNEN trên diễn đàn.
2. Hoạt động của tổ trưởng chuyên môn
            - Theo dõi và quản lý các tài liệu dạy học, các ý kiến phản biện tài liệu dạy học của giáo viên gửi lên diễn đàn;
            - Phân công các thành viên trong tổ phản biện các tài liệu dạy học của nhau;
            - Tổng hợp các ý kiến, lựa chọn nội dung đã thảo luận trên diễn đàn đưa vào sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn; tổ chức dạy minh họa bài học để dự giờ và phân tích giờ dạy;
            - Chuẩn bị nội dung tham gia diễn đàn trên mạng, tham gia và tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường khi được phân công.
            3. Hoạt động của hiệu trưởng
            - Theo dõi và quản lý hoạt động của giáo viên và các tổ/nhóm chuyên môn trong trường trên diễn đàn;
            - Chỉ đạo tổ chức nội dung tham gia diễn đàn trên mạng, tham gia và tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường khi được phân công.
            4. Hoạt động của sở GDĐT
            - Theo dõi và chỉ đạo hoạt động của các tổ/nhóm chuyên môn và các trường trên diễn đàn;
            - Chỉ đạo nội dung sinh hoạt chuyên môn thông qua diễn đàn trên mạng và tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường.
            IV. Trách nhiệm của các cấp quản lý giáo dục và cơ sở giáo dục
1. Đối với sở GDĐT, phòng GDĐT
- Phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức tốt công tác tuyên truyền về mô hình VNEN;
- Hướng dẫn, chỉ đạo, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện của các trường tham gia thí điểm dạy học theo mô hình VNEN;
- Ưu tiên đầu tư cho các trường về cơ sở vật chất, thiết bị, học liệu, giáo viên, kinh phí;… để các trường có điều kiện thực hiện tốt mô hình VNEN;
            2. Đối với các trường thí điểm
- Tổ chức thực hiện mô hình VNEN theo các văn bản hướng dẫn của các cấp quản lý giáo dục;
- Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo tổ/nhóm chuyên môn nghiên cứu, điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương và năng lực của học sinh; tổ chức dạy học và dự giờ, phân tích giờ dạy, rút kinh nghiệm để hoàn thiện các chủ đề, tiến trình dạy học và phương pháp tổ chức hoạt động dạy học. Ghi hình các tiết dạy và các buổi thảo luận/rút kinh nghiệm để làm tư liệu chia sẻ cho giáo viên thông qua diễn đàn trên mạng. Tổ chức phong trào tự làm đồ dùng dạy học.
            Trong quá trình thực hiện, các sở GDĐT thường xuyên theo dõi, chỉ đạo, tạo điều kiện cho các trường triển khai thí điểm đạt hiệu quả; chú trọng tổng kết, rút kinh nghiệm và báo cáo thường xuyên tình hình triển khai thí điểm về Bộ GDĐT (qua Vụ Giáo dục Trung học)./.
Nơi nhận:
- Như trên;
- Bộ trưởng (để báo cáo);
- Các Thứ trưởng (để biết);
- Thanh tra Bộ, Vụ GDTH,
  Dự án GPE-VNEN (để thực hiện);
- Lưu: VT, Vụ GDTrH.
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
 
 
 
Nguyễn Vinh Hiển
 

Nguồn tin: Phòng GDĐT Đức Thọ