69 năm Cách mạng Tháng Tám: Bài học ngoại giao 19.8

Tỉnh táo và trí tuệ

Việc tránh được xung đột với quân Nhật là một thắng lợi quan trọng của cuộc khởi nghĩa tại Hà Nội. Nếu để xảy ra xung đột sẽ dễ dẫn đến những tình huống phức tạp, cực kỳ nguy hại cho cuộc khởi nghĩa. Khi đó, Quân đoàn 38 của Nhật với hơn một vạn lính và đầy đủ vũ khí, đóng giữ quanh Hà Nội vẫn có thể nổ súng vào lực lượng khởi nghĩa với nhiều lý do: để tự vệ, để giữ gìn trật tự tại nơi đóng quân... Đây là nét sáng tạo độc đáo trong phương thức khởi nghĩa tại Hà Nội so với các địa phương khác. Trung ương Đảng đã kịp thời rút kinh nghiệm và chỉ thị cho các địa phương khác, nơi nào có tình hình tương tự thì cứ tiến hành khởi nghĩa như cách làm của Hà Nội.

Từ mùa thu 69 năm trước nhìn về hôm nay: Với một kẻ địch mạnh hơn nhiều lần, phương án bảo vệ đất nước hữu hiệu không phải là dàn trận “một đổi một” - điều này sẽ dẫn đến diệt vong nhanh chóng - mà cần hơn hết một trí tuệ, một sự tỉnh táo, biết “Lấy ít địch nhiều”, “Dùng đoản binh mà chế trường trận”, “Tránh chỗ địch mạnh, đánh chỗ địch yếu”, “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn/Lấy chí nhân mà thay cường bạo”. Ở tầm quốc gia, mỗi hành động bảo vệ chủ quyền luôn phải là kết quả của sự cân nhắc kỹ lưỡng nhiều mối tương quan lực lượng. Trong đấu tranh ngoại giao càng cần sách lược khôn khéo, biện pháp mềm mỏng khi nêu cao chính nghĩa và kiên quyết giữ vững lợi ích và chủ quyền quốc gia, độc lập dân tộc. Đó là những bài học lịch sử quý báu.

Chữ Dũng luôn cần đi cùng với chữ Trí. Mọi hành động vì lợi ích chủ quyền dân tộc luôn cần phải có trí tuệ và bản lĩnh, không thể là những hoạt động mang tính cảm hứng cá nhân. Và lịch sử cũng sẽ có sự phán xét công minh. Bài học bình tĩnh, sáng suốt lựa chọn sách lược phù hợp ứng phó thành công với những nguy cơ lớn từ bên ngoài chúng ta có thể học được từ cuộc khởi nghĩa giành chính quyền của nhân dân Hà Nội ngày 19.8.1945.